ეკონომიკური თანამშრომლობისა და განვითარების ორგანიზაციის მონაცემების თანახმად, ევროპის უმეტეს ქვეყნებში 65 წელს გადაცილებული ადამიანების საშუალო შემოსავალი მთლიანი მოსახლეობის საშუალო შემოსავალზე დაბალია. ზოგიერთ შემთხვევაში, ხანდაზმული ადამიანების შემოსავალი ეროვნული საშუალოს 80%-ზე ნაკლებია, რაც პენსიონერებს შორის სიღარიბის მნიშვნელოვნად მაღალ დონეს უწყობს ხელს.
მაშ, რით განსხვავდება ფინანსური დაუცველობის ეს დონეები ევროპაში? რომელ ქვეყნებში აწყდებიან პენსიონერები სიღარიბის ყველაზე მაღალ დონეს? და როგორ შეედრება ხანდაზმულთა შემოსავლები ეროვნულ საშუალო მაჩვენებელს?
შემოსავლის სიღარიბის მაჩვენებელი ზომავს იმ ადამიანების წილს, რომლებიც შემოსავლების განაწილების ქვედა ზღვარზე ცხოვრობენ. კერძოდ, სიღარიბის მაჩვენებელი ეხება მოსახლეობის იმ წილს, რომლის შემოსავალიც სიღარიბის ზღვარს ქვემოთაა. ეკონომიკური თანამშრომლობისა და განვითარების ორგანიზაციის (OECD) თანახმად, ეს განისაზღვრება, როგორც მთელი მოსახლეობის შინამეურნეობების საშუალო შემოსავლის 50%.
მაგალითად, 2022 წელს საფრანგეთში ოჯახის საშუალო შემოსავალი — ოჯახის ზომის გათვალისწინებით კორექტირებული — 26,410 ევრო იყო. ეს ნიშნავს, რომ სიღარიბის ზღვარი 13,205 ევროს შეადგენდა.
2022 წელს, 30 ევროპულ ქვეყანაში პენსიონერთა სიღარიბის მაჩვენებელი ისლანდიაში 3.1%-დან ესტონეთში 37.4%-მდე მერყეობდა, რაც 65 წელს გადაცილებული ადამიანების წილს ასახავს, რომელთა შემოსავალი ოჯახის საშუალო განკარგვადი შემოსავლის ნახევარზე ნაკლებია.
პენსიონერები, როგორც წესი, უფრო ფინანსურად დაუცველები არიან აღმოსავლეთ ევროპაში, განსაკუთრებით ბალტიისპირეთის ქვეყნებში და რამდენიმე პოსტკომუნისტურ ქვეყანაში.
ესტონეთის შემდეგ, პენსიონერთა სიღარიბის ყველაზე მაღალი მაჩვენებლები დაფიქსირდა ლატვიაში (33%), ხორვატიაში (28.5%) და ლიეტუვაში (24.6%).
პენსიონერთა სიღარიბის მაჩვენებლები, როგორც წესი, უფრო დაბალია დასავლეთ და ჩრდილოეთ ევროპაში. ისლანდიაში (3.1%), ნორვეგიაში (4.1%), დანიაში (4.3%) და ფინეთში (5.5%) ერთ-ერთი ყველაზე დაბალი მაჩვენებელია. ეს ქვეყნები სარგებლობენ ძლიერი სოციალური სისტემებითა და უნივერსალური საპენსიო სქემებით.
თუმცა, შვეიცარია (19.8%) და დიდი ბრიტანეთი (14.9%) გამოირჩევიან პენსიონერთა სიღარიბის შედარებით მაღალი მაჩვენებლებით.
