აბუ-დაბიში აზერბაიჯანის პრეზიდენტის ილჰამ ალიევისა და სომხეთის პრემიერ-მინისტრის ნიკოლ ფაშინიანის შეხვედრა მიმდინარეობს, - ამის შესახებ ინფორმაციას სომხური მედია ავრცელებს.
გავრცელებული ინფორმაციით, ილჰამ ალიევისა და ნიკოლ ფაშინიანის შეხვედრის მიზანს სამშვიდობო შეთანხმების დასრულებაზე მუშაობა წარმოადგენს.
ცნობისთვის, ეს სომხეთისა და აზერბაიჯანის ლიდერების პირველი ოფიციალური შეხვედრაა მას შემდეგ, რაც მხარეები სამშვიდობო შეთანხმების პროექტზე შეთანხმდნენ.
სომხეთის პრემიერ-მინისტრი, ნიკოლ ფაშინიანი აბუ-დაბიში გუშინ, 9 ივლისს ჩავიდა და არაბთა გაერთიანებული საამიროების პრეზიდენტს, მოჰამედ ბინ ზაიდ ალ ნაჰიანს შეხვდა.
ექსპერტები აცხადებენ, რომ აბუ-დაბიში გამართული შეხვედრა შეიძლება იყოს ორი ქვეყნის მოლაპარაკებების ახალი მცდელობა – და ეს რუსეთის შუამავლობის გარეშე.
BBC-ი არკვევდა, რაზე ისაუბრებენ ორი ლიდერი და რამდენად შორსაა მშვიდობა მათ შორის.
"ზანგეზურის დერეფანი" თუ "მშვიდობის გზაჯვარედინი"
ისტორიკოს ჟირაირ ლიპარიტიანის აზრით, აბუ-დაბიში გამართულ შეხვედრაზე განიხილება ორ ქვეყანას შორის კომუნიკაციების გახსნა, საზღვრის დემარკაცია და სხვა გადაუჭრელი საკითხები.
“ვფიქრობ, დღის წესრიგში ყველა საკითხი იქნება, ეს თავისუფალი დისკუსია იქნება, რაც უფრო მნიშვნელოვანია, ვიდრე ერთ საკითხზე კონცენტრაცია“, - განუცხადა ლიპარიტიანმა BBC-ს.
სომხეთი და აზერბაიჯანი ოცდაათ წელზე მეტი ხნის განმავლობაში ყარაბაღის გამო მტრობდნენ, მაგრამ ახლა ისინი ამასაც კი არ განიხილავენ. 2020-2023 წლებში აზერბაიჯანმა აღადგინა კონტროლი ტერიტორიაზე, ყარაბაღელი სომხები სომხეთში გაიქცნენ, ხოლო ერევანმა უარი თქვა რეგიონზე პრეტენზიებზე. მაგრამ ორ ქვეყანას შორის სერიოზული უთანხმოებები რჩება.
ერთ-ერთი მათგანია გზის საკითხი, რომელიც აზერბაიჯანის ტერიტორიას ნახიჩევანთან უნდა აკავშირებდეს. სომეხი პოლიტოლოგის, ტიგრან გრიგორიანის აზრით, სწორედ ეს თემა იქნება აბუ-დაბიში განხილვის მთავარი საგანი.
ბაქო ითხოვს „ზანგეზურის დერეფნის“ მიწოდებას – უწყვეტ კავშირს სომხეთის გავლით. რუსეთი ამ პროცესში თავს შუამავლად მიიჩნევდა, რომელიც რეგიონული კომუნიკაციების გახსნით ისარგებლებდა და მოლაპარაკებებში აქტიურად მონაწილეობდა რუსეთის ვიცე-პრემიერი ალექსეი ოვერჩუკი. მოსკოვს სურდა, რომ სომხეთის გავლით გზა რუსეთის ფედერაციის უშიშროების ფედერალური სამსახურის სასაზღვრო სამსახურს ეკონტროლებინა.
ერევანში ამტკიცებდნენ, რომ ასეთი სცენარი ეწინააღმდეგება სომხეთის სუვერენიტეტს – და რომ მის ტერიტორიაზე გამავალი ტვირთები უნდა შემოწმდეს. ფაშინიანს ასევე არ სურდა ФСБ-ს მონაწილეობა პროექტში.
ალტერნატივად ის სთავაზობდა პროექტს „მშვიდობის გზაჯვარედინი“ – საზღვრების გახსნას აზერბაიჯანთან და თურქეთთან, რაც შექმნის უმოკლეს მარშრუტს მარმარილოსა და კასპიის ზღვებს შორის და შავ ზღვასა და სპარსეთის ყურეს შორის.
ბაქოს ურთიერთობები კრემლთან მნიშვნელოვნად გაუარესდა ბოლო ერთი წლის განმავლობაში, და ახლა იქაც არ სურთ რუსეთის მონაწილეობა კომუნიკაციების გახსნაში.
ambebi. Ge
